Trądzik hormonalny. Kompendium wiedzy

Trądzik hormonalny występuje najczęściej u osób po 25 roku życia, szczególnie u kobiet, które narażone są na częste wahania hormonów. Zwany także trądzikiem dorosłych, nie omija również mężczyzn, a za jego przyczynę (prócz podwyższenia hormonów płciowych) uważa się niewłaściwą dietę, błędnie dopasowaną antykoncepcję hormonalną lub jej odstawienie, zaburzenia tarczycy oraz stres i przemęczenie, podwyższające poziom kortyzolu w organizmie.

Trądzik hormonalny - objawy

Wyróżniamy dwa typy trądziku hormonalnego: androgenny i estrogenny, ponieważ za występowanie choroby odpowiadają męskie (androgeny) i żeńskie (estrogeny) hormony płciowe. Każdy z typów charakteryzuje się innymi objawami, przy czym trądzik hormonalny androgenny jest zdecydowanie bardziej popularny. Charakteryzuje się on sporych rozmiarów grudkami, krostkami i zaskórnikami pojawiającymi się na brodzie, w okolicach ust, na linii żuchwy oraz na szyi i plecach, a także szybko przetłuszczającymi się włosami i ich nadmiernym wypadaniem. Zmiany skórne występujące przy trądziku androgennym z reguły nie są zaczerwienione, ponieważ nie towarzyszy im stan zapalny.

Trądzik hormonalny estrogenny w swym początkowym stadium choroby objawia się zaczerwieniem, zmieniającym się w czerwone krosty lub piekące i swędzące grudki, występującym głównie na czole, nosie, policzkach i brodzie. W zaawansowanym stadium choroby mogą wystąpić także zapalne nacieki.
 

Trądzik hormonalny - badania

Przeprowadzenie właściwych badań jest konieczne przed rozpoczęciem leczenia - to właśnie dzięki badaniom możliwe jest postawienie właściwej diagnozy. Konieczne jest zatem przeprowadzenie badań hormonalnych krwi, ustalających poziom hormonów płciowych w surowicy. Hormony, które powinny zostać zbadane przy trądziku hormonalnym to 17-OHP (17-Hydroksyprogesteron), DHEA / DHEAS (dehydroepiandrosteron), androstendion, SHBG (białko wiążące hormony płciowe), wolny testosteron, prolaktyna, LH (lutropina), FSH (folikulotropina), tyroksyna (fT4), tyreotropina (TSH), a także - poza hormonami - poziom glukozy i insuliny.

Trądzik hormonalny - leczenie

Terapia w leczeniu trądziku jest dopasowywana indywidualnie do każdego konkretnego przypadku. Samo leczenie trwa zwykle od kilku do kilkunastu miesięcy i odbywa się zarówno poprzez miejscowe, jak i  doustne stosowanie właściwych preparatów. Preparaty doustne to przede wszystkim antybiotyki i retinoidy, czyli związki pochodne witaminy A, oraz leki hormonalne, natomiast do preparatów o działaniu miejscowym należą głównie kremy, płyny i maści antybiotykowe. W przypadku stosowania retinoidów, osoby zażywające je koniecznie muszą unikać przesadnego kontaktu ze słońcem - chorzy powinni stosować filtry zapewniające ochronę przeciwsłoneczną i zrezygnować z opalania się. Istotnym jest, aby na kilka miesięcy po odstawieniu pochodnych witaminy A nie starać się o potomstwo ani nie zachodzić w ciążę, ponieważ lek ten wpływa na uszkodzenie płodu. W leczeniu trądziku hormonalnego dostępne są także peelingi chemiczne, zabiegi laserowe i mikrodermabrazja.

Trądzik hormonalny - leczenie naturalne

Codzienna, odpowiednia pielęgnacja skóry to klucz do sukcesu w walce z trądzikiem. By nie doprowadzić do rozmnożenia bakterii, należy myć cerę dokładnie, jednak nie więcej niż 2 razy dziennie (zbyt częste mycie wysusza). Należy sięgać po kosmetyki przeznaczone dla skóry wrażliwej - najlepiej po specjalnie do tego przygotowane żele, toniki i płyny micelarne. Koniecznie trzeba zrezygnować z kosmetyków stworzonych na bazie alkoholu. Raz w tygodniu można pokusić się o wykonanie peelingu enzymatycznego. W walce z trądzikiem pomoże pokrzywa, szałwia, rumianek, mniszek lekarski i fiołek trójbarwny, czyli bratek. Herbatki ziołowe można popijać naprzemiennie. Warto też postawić na mieszankę ziół, dostępną w każdej aptece.

Trzeba pamiętać, że trądziku nigdy nie powinno się leczyć na własną rękę! Niewłaściwie dobrane leki i kosmetyki mogą jedynie zaszkodzić. Każdy preparat powinno się skonsultować z lekarzem.

Trądzik hormonalny - dieta 

W trakcie trwania trądziku hormonalnego należy zrezygnować z produktów obfitych w wysoki indeks glikemiczny, takich jak fast food’y, chipsy, słodycze, piwo i białe pieczywo. Niektórzy specjaliści uważają, że koniecznym jest także odstawienie mleka i produktów mlekopochodnych.

Na prawidłowy wygląd cery wpłynie pozytywnie witamina A, zawarta w marchewce (przede wszystkim ugotowanej), w pomidorach, papryce, brokułach, pomarańczach, brzoskwiniach, szpinaku i w sałatach. Pomogą także witaminy z grupy B - B1, B2, PP, łagodzące przebarwienia skórne. Znajdziesz je w pełnoziarnistym pieczywie, jajkach, drobiu, orzechach, pestkach i roślinach strączkowych. Cynk, występujący w rybach i owocach morza, ułatwi gojenie ranek, a błonnik (awokado, fasola, groch, czosnek, jeżyny, maliny, jagody, porzeczki, jabłka, gruszki) oczyści organizm z toksyn.